Η μετεγχειρητική κήλη είναι εκείνο το είδος κήλης το οποίο εμφανίζεται στα σημεία τομών από προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις στη κοιλιά. Μια μετεγχειρητική κήλη προκύπτει όταν το ενδοκοιλιακό περιεχόμενο, όπως τμήμα του εντέρου ή κάποιο όργανο, προπίπτει εκτός της ανατομικής του θέσης, μέσω μιας παλαιότερης εγχειρητικής τομής. Αυτό το είδος κήλης μπορεί να εμφανιστεί μήνες ή ακόμη και χρόνια μετά από την εν λόγω επέμβαση. Πρόκειται για μια πολύ συχνή επιπλοκή των χειρουργικών επεμβάσεων στην περιοχή της κοιλίας, καθώς υπολογίζεται ότι το 1/3 των ασθενών που υπόκεινται σε χειρουργική επέμβαση αυτής της περιοχής θα αναπτύξουν μετεγχειρητική κήλη. Η μετεγχειρητική κήλη αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα εμφάνισης κήλη μετά τη βουβωνοκήλη.

Οι χειρουργικές τομές έχουν ως συνέπεια τη διακοπή της συνέχειας των μυών και την αποδυνάμωση του φυσιολογικά ισχυρού κοιλιακού τοιχώματος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό κήλης σε αυτά τα ευένδοτα σημεία των τομών, μόλις παρουσιαστούν οι κατάλληλες προϋποθέσεις.

Η μετεγχειρητική κήλη προκύπτει συνήθως μετά από άσκηση αυξημένης πίεσης στην κοιλιακή χώρα. Με την άσκηση σημαντικής πίεσης, τα ενδοκοιλιακά όργανα βρίσκουν κάποιο αδύναμο σημείο (ουλώδη ιστό) προηγούμενης χειρουργικής τομής και προβάλλουν μέσα από αυτό.

Υπολογίζεται ότι σε επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα, το ποσοστό μελλοντικής εμφάνισης μετεγχειρητικής κήλης αγγίζει το 13%. H οποιαδήποτε μορφής άσκηση πίεσης στην περιοχή του τραύματος, πριν αυτό επουλωθεί πλήρως, είναι πιθανό να προκαλέσει την εμφάνιση μετεγχειρητικής κήλης.

Στους παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισης της μετεγχειρητικής κήλης περιλαμβάνονται:

• Οι πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα
• Η τεχνική συρραφής του τραύματος – Τα πολύ σφιχτά ράμματα έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία τάσης και συνεπώς τη δυσκολία επούλωσης του χειρουργικού τραύματος
• Η λοίμωξη του τραύματος
• Το κάπνισμα
• Η υπερβολική σωματική άσκηση μετά την επέμβαση
• Η αύξηση σωματικού βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα
• Η εγκυμοσύνη πριν από την πλήρη αποκατάσταση του τραύματος
•  Οι διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος (ανοσοκαταστολή)
• Ο χρόνιος βήχας

H μετεγχειρητική κήλη γίνεται αντιληπτή από τους ασθενείς με μια χαρακτηριστική διόγκωση ή πρήξιμο κοντά στην περιοχή του χειρουργικού τραύματος. Η κήλη ενδέχεται να προκαλέσει στον ασθενή συμπτώματα όπως αίσθημα καύσου αλλά και δυσφορία. Σε περίπτωση περισφιγμένης μετεγχειρητικής κήλης τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Έντονο πόνο
• Δυσκοιλιότητα
• Ναυτία

 
Αν η μη ανάταξη και η περίσφυξη επιμείνουν τότε τα συμπτώματα επιδεινώνονται και δημιουργείται ειλεός, ενώ γίνεται πολύ πιθανή η ισχαιμία και η διάτρηση του εντέρου, με κίνδυνο πλέον για τη ζωή του ασθενούς.
 

Η αντιμετώπιση της μετεγχειρητικής κήλης είναι μόνο χειρουργική και πραγματοποιείται με τις ίδιες μεθόδους που εφαρμόζονται και στις υπόλοιπες κοιλιοκήλες. Ωστόσο, η επέμβαση της μετεγχειρητικής κήλης απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, αλλά και έναν έμπειρο και άρτια καταρτισμένο Γενικό Χειρουργό, καθώς η συγκεκριμένη περίπτωση μπορεί δυνητικά να παρουσιάσει τις εξής ιδιαιτερότητες:

Ενδοκοιλιακές συμφύσεις

Οι πολλαπλές εγχειρήσεις της κοιλιακής χώρας έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενδοκοιλιακών συμφύσεων. Συγκεκριμένα, οι συμφύσεις δημιουργούνται από μικροτραυματισμούς των ενδοκοιλιακών οργάνων κατά την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση. Πρόκειται για ουλώδη ιστό ο οποίος συνδέει το λεπτό έντερο και άλλα ενδοκοιλιακά όργανα μεταξύ τους ή ακόμη και με το πρόσθιο και πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα.

Σε περίπτωση πολλαπλών συμφύσεων ενέχει ο κίνδυνος τραυματισμού των οργάνων κατά την προσπάθεια λύσης τους. Για το λόγο αυτό, τέτοιου είδους επεμβάσεις είναι απαραίτητο να διενεργούνται από έναν έμπειρο χειρουργό, ο οποίος θα είναι σε θέση να διαχωρίσει με μεγάλη προσοχή τις συμφύσεις πριν ξεκινήσει την αποκατάσταση της κοιλιοκήλης.

Μεγάλες μετεγχειρητικές κήλες

Οι μεγάλες μετεγχειρητικές κήλες εμφανίζονται κυρίως σε ασθενείς, οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε πολλαπλές επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα και ως εκ τούτου δημιουργείται ένα τεράστιο εσωτερικό χάσμα το οποίο μπορεί να φτάνει από το στέρνο μέχρι και την ηβική περιοχή.

Συνοπτικά:

Μετεγχειρητικές κήλες – Πόσο απαραίτητη είναι η αντιμετώπιση τους;

Η αντιμετώπιση της μετεγχειρητικής κήλης είναι απαραίτητη, δεδομένου των σοβαρών επιπλοκών που ενδέχεται αυτή να προκαλέσει. Όπως και κάθε κήλη, έτσι και η μετεγχειρητική κήλη, θέτει σε κίνδυνο την αιμάτωση του περιεχομένου της και ενδέχεται να μεταπέσει σε περίσφιξη. Επιπλέον, ακόμη και οι μικρές κήλες είναι απαραίτητο να αντιμετωπίζονται καθώς έχουν την τάση να μεγαλώνουν και να προκαλούν αίσθημα δυσφορίας και πόνο στον ασθενή. Η περισφιγμένη κήλη αποτελεί μια επείγουσα ιατρική κατάσταση, η οποία χρήζει άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης.

Πώς αντιμετωπίζονται οι μετεγχειρητικές κήλες;

Στα χέρια ενός έμπειρου και εξειδικευμένου στην προηγμένη λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική χειρουργού μια μετεγχειρητική κήλη μπορεί να αποκατασταθεί λαπαροσκοπικά ή και ρομποτικά. Κατά την αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης γίνεται προσεκτική λύση των συμφύσεων, παρασκευή του κηλικού στομίου και τοποθέτηση πλέγματος, το οποίο θα καλύψει εσωτερικά το χάσμα, χωρίς τομές.

H Ρομποτική Χειρουργική αποτελεί την πλέον ενδεδειγμένη μέθοδο για την αποκατάσταση αυτών των δύσκολων κηλών, λόγω των εξαιρετικής ακρίβειας και συνθετότητας κινήσεων των ρομποτικών εργαλείων σε συνδυασμό με την απίστευτης ευκρίνειας τρισδιάστατη (3D) απεικόνιση του χειρουργικού πεδίου από τις  τελευταίας γενιάς βιντεοκάμερες του ρομποτικού συστήματος DaVinci Xi.

Τέλος, επί περιπτώσεων πολυχειρουργημένης κοιλιάς, ή όπου αντενδείκνυται η ενδοσκοπική χειρουργική, η αποκατάσταση γίνεται ανοικτά με ειδικά πλέγματα.

Σύγχρονοι μέθοδοι αποκατάστασης μετεγχειρητικών κηλών

Τεχνική eTEP: Λαπαροσκοπική & Ρομποτική αποκατάσταση μετεγχειρητικών κηλών

H τεχνική eTEP αποτελεί μια πρωτοποριακή Ελάχιστα Επεμβατική μέθοδο αποκατάστασης των κηλών κοιλιακού τοιχώματος, η οποία ενδείκνυται για απαιτητικές περιπτώσεις, όπως αυτή της μετεγχειρητικής κήλης. Η τεχνική αυτή μπορεί να εφαρμοστεί με μεγάλη επιτυχία τόσο Λαπαροσκοπικά όσα και Ρομποτικά. Η ρομποτική εφαρμογή της τεχνικής eTEP προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια στον Χειρουργό και κατ’ επέκταση ασφάλεια στον ασθενή.

Η αποκατάσταση της μετεγχειρητικής κήλης επιτυγχάνεται με την τοποθέτηση πλέγματος, δια μέσω 3-6 πολύ μικρών οπών. Με τη μέθοδο αυτή η τοποθέτηση του πλέγματος γίνεται εξωπεριτοναϊκά, δηλαδή, ανάμεσα στα κοιλιακά τοιχώματα, χωρίς να μπαίνουμε ξανά μέσα σε μία ήδη χειρουργημένη κοιλιά, αποφεύγοντας έτσι την πρόκληση συμφύσεων και ελαχιστοποιώντας την πιθανότητα υποτροπής. Η τεχνική eTEP επιτρέπει την αποτελεσματική αντιμετώπιση ακόμη και των πολύ μεγάλων κοιλιακών χασμάτων, όταν συνδυάζεται με τεχνικές διαχωρισμού, όπως η μέθοδος ΤΑR.

Ο Γενικός Χειρουργός Φώτης Αρχοντοβασίλης και η ομάδα του εφάρμοσαν πρώτοι στην Ελλάδα, το 2019, την πρώτη επέμβαση Ρομποτικής αποκατάστασης μετεγχειρητικής κοιλιοκήλης (σε ασθενή που είχε χειρουργηθεί ήδη 4 φορές στη κοιλιά) με την τεχνική eTEP. Εκτοτε, έχουν πραγματοποιήσει δεκάδες επεμβάσεις με όλες τις τεχνικές (eTEP-RS, eTEP-TAR, LIRA ) είτε λαπαροσκοπικά είτε Ρομποτικά.

Ο Dr. Αρχοντοβασίλης εκπαιδεύτηκε στις τεχνικές eTEP δίπλα στους πρωτοπόρους χειρουργούς που ανέπτυξαν τις τεχνικές αυτές. Έκτοτε ο Χειρουργός εφαρμόζει καθημερινά τις μεθόδους αυτές στην Στ’ Χειρουργική Κλινική του Metropolitan General, την οποία διευθύνει.

Ρομποτική εφαρμογή της τεχνικής eTEP: Ποια τα πλεονεκτήματα;

 Η Ρομποτική εφαρμογή της τεχνικής eTEP διενεργείται με το καινοτόμο ρομποτικό σύστημα DaVinci Xi και προσφέρει πολλαπλά οφέλη στους ασθενείς σε σχέση με τη λαπαροσκοπική:

• Ελάχιστα τραυματική μέθοδος
• Διενεργείται μέσω ακόμη μικρότερων οπών, μόλις 5-8 χιλιοστών
• Αναίμακτη & ανώδυνη μέθοδος
• Προσφέρει απόλυτη ακρίβεια κινήσεων
• Μειώνει τον χρόνο νοσηλείας
• Εξασφαλίζει την άμεση επάνοδος του ασθενούς
• Ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες υποτροπής

Πρέπει να τονιστεί ότι οι ρομποτικές επεμβάσεις με το σύστημα DaVinci Si,Xi θα πρέπει να εφαρμόζονται μόνο από πιστοποιημένους και επαρκώς εκπαιδευμένους Χειρουργούς.

Μετεγχειρητική πορεία

Μετά την επέμβαση ο ασθενής θα χρειαστεί να παραμείνει στο νοσοκομείο 1-2 ημέρες, ανάλογα με την μέθοδο αποκατάστασης της κήλης στην οποία υποβλήθηκε, ωστόσο στις επόμενες 4-6 εβδομάδες επιτυγχάνεται πλήρης ανάρρωση. Η τοποθέτηση πλέγματος, στην ειδική θέση, που δημιουργεί η τεχνική eTEP ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες εμφάνισης επιπλοκών, ενώ η πιθανότητα υποτροπής είναι πολύ μικρή.
 

 

Νεότερες τεχνικές στην αποκατάσταση μεγάλων και σύνθετων κηλών του κοιλιακού τοιχώματος: Δείτε την διάλεξη-ομιλία του κ. Αρχοντοβασίλη στο 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΛαπαροΕνδοσκοπικής Χειρουργικής, το 2021

Λαπαροσκοπική και Ρομποτική αποκατάσταση κοιλιοκηλών με τις τεχνικές eTEP-RS και eTEP-TAR: Δείτε την διάλεξη-ομιλία του κ. Αρχοντοβασίλη στο 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΛαπαροΕνδοσκοπικής Χειρουργικής, το 2021