Ένα περιεδρικό απόστημα προκύπτει όταν συσσωρεύεται πύον μεταξύ των ιστών που περιβάλλουν τον πρωκτό και το ορθό παχύ έντερο. Πρόκειται για μια επώδυνη κατάσταση, η οποία προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη. Παρόλο που τα περιεδρικά αποστήματα εμφανίζονται συχνά, η αιτιολογία τους εντοπίζεται μόνο στο 20% των περιπτώσεων.

Που οφείλεται το περιεδρικό απόστημα;

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το περιεδρικό απόστημα είναι αποτέλεσμα οξείας λοίμωξης των πρωκτικών αδένων. Το περιεδρικό απόστημα δημιουργείται συνήθως αυτόματα, ή πάνω σε ένα προϋπάρχον περιεδρικό συρίγγιο όταν φράξουν τα στόμια του. Υπολογίζεται ότι το 50% των περιεδρικών αποστημάτων εξελίσσονται σε συρίγγια. Επιπλέον, ένα απόστημα μπορεί να καταλήξει σε περιεδρικό συρίγγιο σε περίπτωση που δεν θεραπευθεί εντελώς μετά την παροχέτευση του. Οι περισσότεροι γιατροί εντάσσουν τα περιεδρικά αποστήματα και τα περιεδρικά συρίγγια στην ίδια νοσολογική κατηγορία, με μόνη διαφορά τους αν αποτελούν οξεία (απόστημα) ή χρόνια (συρίγγιο) φάση της νόσου.

Μερικές από τις κύριες αιτίες εμφάνισης περιεδρικών αποστημάτων είναι:

• Εκκολπωματίτιδα
• Πυώδης ιδρωτοαδενίτιδα
• Φλεγμονή πρωκτικών αδένων
• Ραγάδα δακτυλίου
• Κακοήθεια
• Ακτινομύκωση
• Φλεγμονώδεις νόσου του εντέρου
• Πρωκτική σεξουαλική επαφή
• Φυματίωση
• AIDS

Πώς ταξινομούνται τα περιεδρικά αποστήματα;

Η ταξινόμηση των περιεδρικών αποστημάτων γίνεται με βάση την ανατομική τους  θέση, σε σχέση πάντα με τη δομή του πρωκτού και του ορθού. Έτσι, διακρίνονται οι εξής κατηγορίες:

• Περιπρωκτικά
• Ευθυσχιακά
• Διασφιγκτηριακά
• Υπερσφιγκτηριακά

Όπως στις περισσότερες φλεγμονές έτσι και στο περιεδρικό απόστημα, τα κυριότερα συμπτώματα με τα οποία εμφανίζεται είναι πρήξιμο, ερυθρότητα καθώς και πόνος στην περιοχή που επιδεινώνεται με την κίνηση ή την αφόδευση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί επίσης πυρετός ή και κατακράτηση ούρων.

Περιεδρικό απόστημα – Πώς διαγιγνώσκεται;

Η διάγνωση του περιεδρικού αποστήματος θα πρέπει να γίνεται με αντικειμενική εξέταση από τον εξειδικευμένο Γενικό Χειρουργό, κατά την οποία η περιπρωκτική περιοχή είναι εμφανώς ερεθισμένη, ζεστή και εμφανίζει ερυθρότητα. Στη συνέχεια γίνεται δακτυλική εξέταση του πρωκτού, ή του κόλπου στις γυναίκες, προκειμένου να εντοπιστούν τυχόν υποβλεννογόνια αποστήματα, ενώ θα χρειαστεί και αιματολογική εξέταση στην οποία θα παρατηρηθεί αύξηση λευκοκυττάρων και πολυμορφοπύρηνων. Τέλος, σε ορισμένες περιπτώσεις όπου δεν εντοπίζεται η φλεγμονή, είναι απαραίτητος ο απεικονιστικός έλεγχος. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό, όπως ασθενείς με καρκίνο, AIDS ή διαβητικοί, καθώς είναι οι πλέον επιρρεπείς για εμφάνιση περιπρωκτικής γάγγραινας.

Για την αντιμετώπιση του περιεδρικού αποστήματος απαιτείται άμεση διάνοιξη και ευρεία παροχέτευση, δηλαδή διάνοιξη της πυώδους κοιλότητας. Η κλασσική χειρουργική επέμβαση είναι η συριγγοτομή, η οποία όμως ενέχει τον κίνδυνο τραυματισμού και καταστροφής του πρωκτικού σφιγκτήρα. Πλέον η μέθοδος αυτή έχει αντικατασταθεί από την πλέον εξελιγμένη μέθοδο αντιμετώπισης με χρήση laser ή ηλεκτροδιαθερμίας.

Αντιμετώπιση περιεδρικού αποστήματος με χρήση θεραπευτικού Laser

Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική, η οποία είναι απόλυτα ασφαλής και εξασφαλίζει στον ασθενή άριστο χειρουργικό αποτέλεσμα και σημαντικά μειωμένο μετεγχειρητικό πόνο. Η μέθοδος αυτή είναι ανώδυνη και αναίμακτη, γεγονός που επιτρέπει την άμεση επάνοδο του ασθενή. Τέλος, η αντιμετώπιση των περιεδρικών αποστημάτων με χρήση Laser εξαλείφει τον κίνδυνο υποτροπής του αποστήματος.  Αν και η επέμβαση αυτή μπορεί να διενεργηθεί και με τοπική αναισθησία, είναι προτιμότερο να επιλέγεται η γενική αναισθησία, έτσι ώστε ο να μπορεί ο Χειρουργός να διερευνήσει την περιοχή, σε περίπτωση που προκύψει η ανάγκη. Η μετεγχειρητική πορεία είναι συνήθως ομαλή με μικρή περίοδο επούλωσης, ενώ εξιτήριο στον ασθενή χορηγείται λίγες ώρες μετά την επέμβαση.

Περιεδρικό απόστημα – Ποιες οι πιθανές επιπλοκές;

Εάν το πύον δεν παροχετευθεί πλήρως υπάρχει κίνδυνος να επεκταθεί το απόστημα ακόμα και μέσα στους σφιγκτήρες του πρωκτού, η ψηλότερα στους ευθυισχιακούς βόθρους και να προκληθεί γενικευμένη σήψη, με μοιραία αποτελέσματα.

Ο Γενικός Χειρουργός Dr. Φώτης Αρχοντοβασίλης είναι πιστοποιημένος, επίσημος εκπαιδευτής της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας (ΕΧΕ) καθώς και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοσκοπικής Χειρουργικής.