Το άρθρο επιμελείται ο Φώτιος Αρχοντοβασίλης, MD, PhD, FISS, Γενικός Χειρουργός (Εξειδίκευση στην 3D Λαπαροσκοπική Χειρουργική). Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Διευθυντής ΣΤ’ Χειρουργικής Κλινικής ΙΑΣΩ General, Γεν. Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής, oxeirourgos.gr
Κάνετε ένα επίπονο επάγγελμα στο οποίο σηκώνετε πολλά βάρη, ή καταπονείτε το σώμα σας με βάρη στο γυμναστήριο; Έχετε ψηλαφίσει κάποιο μικρό εξόγκωμα στην περιοχή της κοιλιάς, περί τον ομφαλό, στους βουβώνες δεξιά ή αριστερά ή και στις δύο μεριές; Τότε δεν αποκλείεται να σας έχει παρουσιαστεί κάποια κήλη.
Το φαινόμενο είναι συχνό ιδιαίτερα στους άντρες. Δεν υπάρχει όμως καμία ανησυχία.
Οι λύσεις που πλέον δίνει η επιστήμη ακούνε στο όνομα ONSTEP και MOPP και αποτελούν την τελευταία εξέλιξη των χειρουργικών τεχνικών για την ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος.
Γρήγορα, αναίμακτα, με τοπική αναισθησία ή ελάχιστη μέθη, χωρίς γενική νάρκωση, ακόμα και όταν υπάρχουν άλλα συνοδά προβλήματα υγείας, πραγματοποιείται μια επέμβαση που εκμεταλλεύεται τα οφέλη τόσο της ανοικτής χειρουργικής όσο και της λαπαροσκοπικής, κατά την οποία τοποθετείται ένα ειδικό πλέγμα στην περιοχή της κήλης και το μικρό εξόγκωμα αποτελεί παρελθόν.
Το πλέον σημαντικό είναι ότι η μέθοδος μπορεί να αποκαταστήσει με επιτυχία παλαιότερες αποτυχημένες επεμβάσεις βουβωνοκήλης, κάτι που ανακουφίζει τον πάσχοντα, ο οποίος σημειωτέον φεύγει από το νοσοκομείο μέσα σε τρεις μόλις ώρες και επιστρέφει τάχιστα στις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Η κήλη στην βουβωνική περιοχή, μπορεί να προκαλεί βάρος στην περιοχή της κοιλιάς, κάψιμο, καμιά φορά και πόνο που επιδεινώνεται ακόμα και από τον απλό βήχα.
Πρόκειται για ενδοκοιλιακό σπλάγχνο, που βρίσκει έξοδο μέσω μιας τρύπας στο κοιλιακό τοίχωμα. Εφόσον αυτή βρίσκεται στην βουβωνική χώρα ονομάζεται βουβωνοκήλη, ενώ αν είναι στον ομφαλό, ομφαλοκήλη.
Σημαντικό είναι να αντιμετωπιστεί η πάθηση έγκαιρα και να μην περιμένει ο πάσχων ότι θα θεραπευτεί με κάποια άλλη συντηρητική, μη επεμβατική αγωγή, λαμβάνοντας κάποιο σκεύασμα ή κάτι σχετικό. Μόνη λύση είναι η χειρουργική επέμβαση.
Κατά την διάρκεια της επέμβασης τοποθετείται ένα μοναδικό πλέγμα κορυφαίας τεχνολογικής εξέλιξης, απόλυτα βιοσυμβατό και ημιαπορροφήσιμο ώστε το σημείο που έχει βγει έξω από την τρύπα και δημιουργεί το πρόβλημα, να επανατοποθετηθεί στην σωστή του θέση και να μην μπορεί ποτέ να ξαναβγει.
Είναι βασικά μια προληπτική επέμβαση που σκοπό έχει να μην δημιουργηθούν και άλλα σοβαρότερα προβλήματα στο μέλλον, όπως η περίσφυξη και νέκρωση του σπλάγχνου (εντέρου) που προπίπτει.
Τι συμβαίνει στην περίπτωση μιας κήλης;
Όταν αναφερόμαστε στην “Κήλη” εννοούμε κάποιο σημείο στο τοίχωμα της κοιλιάς, το οποίο έχει χαλαρώσει και έχει “ανοίξει”.
Από αυτό το άνοιγμα, μπορεί να βγει κάποιο ενδοκοιλιακό σπλάγχνο (συνηθέστερα έντερο), κατάσταση που είναι δυνητικά απειλητική για τη ζωή.
Μία κήλη μπορεί να προκληθεί από την μεγάλη ηλικία του ασθενή, την κακή διατροφή (όταν κυρίως υποσιτίζεται), το κάπνισμα, την παχυσαρκία, την χρόνια δυσκοιλιότητα, την βαριά χειρωνακτική εργασία ή από παλιά χειρουργεία όπου στα σημεία των τομών αναπτύσσονται μετεγχειρητικές κήλες.
Για τις γυναίκες σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας είναι οι πολλαπλές κυήσεις.
Κήλη και συμπτώματα
Τα συμπτώματα ποικίλουν ανάλογα το είδος της κήλης και το στάδιο εξέλιξης της.
Ανατασσόμενη κήλη έχουμε όταν μετά από κάποιες κινήσεις και προσπάθεια χειρισμών, επανέρχεται στην πρότερη, φυσιολογική της θέση.Αυτή ειδικά η κήλη, μπορεί να είναι ασυμπτωματική και το πρόβλημα να είναι μόνο αισθητικό.
Υπάρχει όμως και η μη ανατασσόμενη κήλη η οποία παρά τις επίπονες και επίμονες προσπάθειες, δεν επανέρχεται μέσα στην κοιλιά. Συνήθως αυτές οι κήλες είναι μεγάλες και χρόνιες. Χρειάζονται χειρουργική επέμβαση γιατί θεωρούνται απειλή για την ανθρώπινη ζωή.
Μια άλλη σοβαρή περίπτωση κήλης είναι η αποφραγμένη, η οποία σημαίνει ότι το τμήμα του εντέρου που προπίπτει έχει αποφραχθεί. Προκαλεί έντονο πόνο, ο ασθενής υποφέρει ακόμα και στην απλή ψηλάφηση και δυστυχώς μπορεί να οδηγήσει έως τον ειλεό.Είναι μια κατάσταση απειλητική για τη ζωή και απαιτεί την άμεση επέμβαση του χειρουργού.
Η πλέον σοβαρή είναι η λεγόμενη περισφιγμένη κήλη, κατά την οποία εμποδίζεται η αιμάτωση του σπλάχνου που έχει βγει προς τα έξω, με αποτέλεσμα την σταδιακή ισχαιμία και τελικά την νέκρωση εκείνου του τμήματος.
Αν δεν αντιμετωπιστεί μέσα σε λίγες ώρες, ο ασθενής παθαίνει γάγγραινα και περιτονίτιδα.
Οι επεμβάσεις ONSTEP και MOPP
Η πρώτη μεγάλη επανάσταση στην χειρουργική αντιμετώπιση των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος ήταν η χρησιμοποίηση πλεγμάτων (ενώ μέχρι τότε οι κήλες επιδιορθώνονταν μόνο με ράμματα). Η τοποθέτηση πλεγμάτων μείωσε σημαντικά τον μετεγχειρητικό πόνο και μείωσε θεαματικά τα ποσοστά υποτροπής. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 η τεχνολογική εξέλιξη των πλεγμάτων είναι συνεχής. Σήμερα δεν νοείται πλέον αποκατάσταση κήλης χωρίς πλέγμα.
Η δεύτερη μεγάλη επανάσταση ήταν η λαπαροσκοπική χειρουργική. Η πρώτη τέτοια επέμβαση έγινε το 1990 και μείωσε το χρόνο νοσηλείας σε μία μόνο ημέρα, ελαχιστοποιήθηκε ο πόνος, και κυρίως ο ασθενής είχε πολύ γρήγορη κινητοποίηση και επιστροφή στην καθημερινότητα του. Το πλέον σημαντικό όμως ήταν ότι το πλέγμα τοποθετούνταν στην σωστή του θέση, δηλαδή πίσω από την τρύπα -πίσω από το πρόβλημα- κάνοντας το να κολλήσει καλύτερα.
Είναι αλήθεια ότι η Λαπαροσκοπική μέθοδος είχε αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με την ανοικτή χειρουργική επέμβαση, όμως και αυτή δεν ήταν δυνατόν να εφαρμοστεί σε όλες τις περιπτώσεις, ούτε αποτελούσε πανάκεια. Δεν εφαρμόζεται σε ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί πολλές φορές, σε όσους έχουν κάνει προστατεκτομή, σε εκείνους που δεν μπορούν να πάρουν γενική νάρκωση ή αντιμετωπίζουν σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα.
Το 2010 και 2014 πρωτοπαρουσιάστηκαν δύο νέες μέθοδοι για την αντιμετώπιση των βουβωνοκηλών (ONSTEP) και των ομφαλοκηλών/ κοιλιοκηλών (MOPP) αντίστοιχα. Αυτές οι τεχνικές συνδυάζουν τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής και της ανοιχτής χειρουργικής ΧΩΡΙΣ όμως τα μειονεκτήματα και τους περιορισμούς τους.
Οι επεμβάσεις ONSTEP και MOPP έχουν τέσσερα πλεονεκτήματα:
-Δεν χρειάζονται γενική νάρκωση αλλά τοπική, ή μέθη.
-Ο ασθενής φεύγει από το νοσοκομείο όχι απλά την ίδια μέρα, αλλά μέσα σε 3 ώρες.
-Έχουν χαμηλότερο κόστος από την λαπαροσκοπική μέθοδο.
-Το πλέγμα τοποθετείται αναμφισβήτητα στην σωστή θέση, δηλαδή πίσω από το πρόβλημα.
Χρησιμοποιούνται πλέγματα κορυφαίας τεχνολογίας, φτιαγμένα μόνο γι’ αυτές τις τεχνικές, πλήρως βιοσυμβατά, με μεγάλη απορρόφηση από τον οργανισμό, με δυο λόγια ό,τι καλύτερο κυκλοφορεί στα πλέγματα.
Εκείνο όμως στο οποίο πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση, είναι η εξειδίκευση του χειρουργού που θα αναλάβει να αντιμετωπίσει μία κήλη. Ο χειρουργός πρέπει να είναι εξειδικευμένος στη χειρουργική των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος (abdominal wall and hernia specialist), να ξέρει όλες τις τεχνικές αποκατάστασης και να επιλέγει πάντα την καλύτερη τεχνική, για το ανάλογο πρόβλημα, στον συγκεκριμένο ασθενή.